Kankeronderzoek van wereldniveau
België behoort op het vlak van klinisch onderzoek tot de wereldtop. Prof. dr. Hans Prenen, diensthoofd oncologie en hoofd van de fase 1-klinische studies: ‘We mogen prat gaan op een lange traditie in klinische studies, waarbij we zowel kwaliteit als snelheid leveren. Internationale farmaceutische bedrijven zien onze wetenschappelijke instellingen en universitaire ziekenhuizen zoals het UZA terecht als een betrouwbare partner.’
Centralisatie onderzoek in MOCA
Complexe studies vragen om moderne apparatuur, efficiënte methodes en voldoende personeel. Het UZA centraliseerde in 2009 haar kankeronderzoek binnen het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA). Zo gebeurt alle onderzoek naar verschillende kankers onder dezelfde koepel, wat inhoudelijk en organisatorisch voordeel oplevert. Het MOCA legt zich voornamelijk toe op fase 1- en fase 2-studies, waarbij we medicatie voor het eerst op patiënten testen.
Focus op preventie
Inhoudelijk focust het kankeronderzoek vandaag meer dan vroeger op preventie. Prenen: ‘Ik denk bijvoorbeeld aan families met een genetisch syndroom, die vaak een sterk verhoogd risico op meerdere kankers hebben. Als je kan nagaan wie er drager is, kan je die mensen opvolgen.’ De dienst oncologie spitst zich vooral toe op de vroege opsporing en preventie van darmkanker.
Afwijkende stukjes DNA
Prof. dr. Marc Peeters, voormalig diensthoofd oncologie en coördinator van het MOCA, en huidig CEO van het UZA: ‘We onderzoeken stukjes DNA op afwijkingen die op een verhoogd kankerrisico kunnen wijzen. Dat zou wel eens tot een doorbraak kunnen leiden’. Een ander actueel onderzoekstopic is de vroegtijdige opsporing van kanker in het bloed. Dat gebeurt met een liquid biopsy: in plaats van een stukje weefsel te analyseren, zoals bij een klassieke biopsie, wordt het bloed onderzocht op stukjes DNA die van kankercellen afkomstig kunnen zijn.
Genetische analyse in 2 tot 4 weken
Kankerbehandelingen maakten de voorbije jaren een enorme evolutie door, met de komst van heel wat gerichte behandelingen. Prenen: ‘Als we kunnen achterhalen welke genetische afwijking aan de basis van de kanker ligt, kunnen we vaak, al dan niet in studieverband, een therapie inzetten die zich alleen op de kankercellen richt en de gezonde cellen ongemoeid laat. Een therapie dus die veel minder nevenwerkingen geeft. Dé grote vooruitgang is dat we vandaag in twee tot vier weken een volledig genetisch profiel van een kanker kunnen opstellen.’